Lập trình web với PHP (Bài 2)

Lập trình web với PHP trình bày các nội dung về kiến trúc của một website, cách xử lý website tĩnh và động. Cài đặt và sử dụng phần mềm NetBeans để lập trình PHP và quy trình xây dựng một website sử dụng ngôn ngữ lập trình web PHP đơn giản.

Lập trình web với PHP – Kiến trúc của một website

Ứng dụng web sử dụng mô hình client – server (khách – chủ). Máy chủ có thể chia sẻ file, máy in, cơ sở dữ liệu hoặc e-mail cho các máy khách

Một số khái niệm cơ bản:

Máy chủ web (web server): máy chủ chuyên chia sẻ trang web
Trình duyệt web (web browser): ứng dụng phía người dùng để kết nối với máy chủ web, lấy thông tin từ máy chủ và hiển thị thông tin trên cửa sổ trình duyệt
Mạng (network): hệ thống trao đổi thông tin cho phép máy khách và máy chủ có thể giao tiếp với nhau

Hình bên dưới minh hoạ kiến trúc của một website

Lập trình web với PHP – Cách xử lý website tĩnh

Trang web tĩnh (static web page): trang web chỉ thay đổi nội dung khi có sự tác động của người tạo ra nó. Quy trình xử lý trang web tĩnh như sau

Lập trình web với PHP – Cách xử lý website động

Trang web động (dynamic web page) là trang web được tạo bởi chương trình hoặc mã kịch bản (script) chạy trên máy chủ. Nội dung của trang web động có thể thay đổi mỗi lần được yêu cầu. Sau đây là cách thức xử lý trang web động (giả sử sử dụng ngôn ngữ lập trình là PHP)

Lập trình web với PHP – Môi trường lập trình PHP

Để lập trình PHP, các lập trình viên thường chuẩn bị và cài đặt các phần mềm như PHP, MySQL (Cơ sở dữ liệu), Apache (máy chủ web). Tất cả các phần mềm này được gói gọn trong phần mềm XAMPP. Ngoài ra còn có phần mềm dùng để soạn thảo và dò lỗi (debug) như NetBeans.

Giao diện màn hình điều khiển của XAMPP

Lập trình web với PHP – Giới thiệu phần mềm NetBeans

Là phần mềm cung cấp môi trường phát triển website với ngôn ngữ PHP chuyên nghiệp: quản lý mã nguồn, soạn thảo mã, dò lỗi, …Mỗi website PHP được coi là một project (dự án) trong NetBeans.

Tạo mới một project

Bước 1: Chọn New Project

Bước 2: Lựa chọn tạo project mới hoàn toàn (chưa có file nào) hoặc tạo project mới từ các file có sẵn

Bước 3: Nhập tên project, lựa chọn thư mục chứa project, lựa chọn phiên bản PHP

Bước 4: Lựa chọn host, thiết lập địa chỉ website

Bước 5: Lựa chọn framework nếu có (trong hình bên dưới chúng tôi bỏ qua lựa chọn này)

Kết quả nhận được

Bước 6: Tạo PHP Web Page (Chuột phải vào Source Files -> chọn New -> chọn PHP Web Page

Nhập tên file và chọn Finish

Kết quả nhận được

Lập trình web với PHP – Quy trình xây dựng một website PHP đơn giản

Bước 1: Cài đặt và chạy các phần mềm cần thiết trong gói XAMPP

Bước 2: Cài đặt NetBeans và tạo một project mới

Bước 3: Tạo cấu trúc file, folder cần thiết của project

Bước 4: Viết mã PHP cần thiết cho ứng dụng vào các file của project

Bước 5: Cài đặt xDebug và tiến hành kiểm thử project

Bước 6: Sửa những lỗi phát hiện ở bước 5 và hoàn thiện ứng dụng

Lập trình web với PHP – Hướng dẫn viết code với PHP

Nhúng mã PHP vào HTML

Mở thẻ PHP bắt đầu bằng <?php và kết thúc bằng ?> rồi viết mã PHP vào giữa cặp thẻ này. Nếu muốn thực hiện thao tác xử lý trước khi hiển thị HTML, nhúng mã PHP trước khi bắt đầu tài liệu HTML. Nếu muốn sử dụng PHP để hiển thị dữ liệu động trong tài liệu HTML, nhúng mã PHP trực tiếp vào vị trí cần hiển thị

Ví dụ

<!DOCTYPE html>
<!--
To change this license header, choose License Headers in Project Properties.
To change this template file, choose Tools | Templates
and open the template in the editor.
-->
<html>
 <head>
   <meta charset="UTF-8">
   <title>Website with PHP</title>
 </head>
 <body>
   <?php
     echo "Gia Sư Tin Học";
   ?>
 </body>
</html>

Khai báo và gán giá trị cho biến

Để khai báo biến, trước tiên viết ký hiệu $ sau đó là tên biến. Để gán giá trị cho biến, sử dụng toán tử gán (=) theo sau là biểu thức trả về giá trị cho biến hoặc giá trị. Các biến trong PHP có phân biệt chữ hoa và chữ thường và PHP tự chọn kiểu dữ liệu cho biến tùy theo giá trị được gán mà không cần khai báo kiểu như các ngôn ngữ khác. Sau đây là một ví dụ khai báo biến chuỗi, số.

$firstName = "Gia Sư"; 
$age = 7;

Khai báo hằng số

Theo quy tắc đặt tên, hầu hết các lập trình viên sử dụng chữ viết hoa cho tên hằng số. Sau đây là cú pháp:

define('<tên hằng số>', <giá trị của hằng số>)

Ví dụ khai báo hằng số PI

define('PI', 3.14);

Lập trình web với PHP – Làm việc với dữ liệu

Khai báo biến kiểu chuỗi

Sử dụng dấu nháy đơn cho các chuỗi đơn giản sẽ tăng tính hiệu quả của PHP

$lastName = 'Tin Học';

Sử dụng dấu nháy kép để chèn biến vào chuỗi

$welcome = "Welcome: $lastName"; //Welcome: Tin Hoc

Sử dụng dấu nháy đơn và nháy kép cho các trường hợp đặc biệt như nếu trong chuỗi chứa dấu nháy đơn thì bên ngoài sử dụng dấu nháy kép và ngược lại

$str1 = "I'm a teacher"; 
$str2 = 'Website học online là "http://giasutinhoc.vn"';

Nối chuỗi

Để thực hiện nối chuỗi chúng ta sử dụng toán tử (.). Ví dụ nối chuỗi với biến chuỗi hoặc nối chuỗi với số và bên dưới là code

$str1 = 'Website: '. $name; 
$age = 7; 
$str2 = 'Age: '. $age;

Lập trình web với PHP – Câu lệnh echo

Sử dụng câu lệnh echo để hiển thị nội dung hoặc tạo mã HTML.

Cú pháp

echo <biểu thức chuỗi>;

Sử dụng echo trong câu lệnh HTML

<p>My name: <?php echo $fullName; ?></p>

Sử dụng echo để tạo thẻ HTML và dữ liệu

<?php echo '<p>My name:' .$fullName . '</p>'; ?>

Lập trình web với PHP – Truyền và lấy dữ liệu khi có submit

Cách 1: Sử dụng phương thức $_GET

Truyền dữ liệu sử dụng form trong HTML

<form action="<tên file PHP>" method="get">
 <input type="text|checkbox|..." name="<tên của thành phần thứ 1>">
 <input type="text|checkbox|..." name="<tên của thành phần thứ 2>">
</form>

Ví dụ truyền dữ liệu trong form HMTL gồm họ tên và email

<form action="welcome.php" method="get">
 Họ tên: <input type="text" name="hoten">
 Email: <input type="text" name="email">
 <input type="submit" value = "Hoàn tất"/>
</form>

Giao diện web khi chạy

Sau khi người dùng chọn “Hoàn tất“

Lấy dữ liệu tại trang được submit

Tại trang được submit, chúng ta sẽ sử dụng tên của thành phần đã được khai báo trong HTML theo cú pháp sau

$bien = $_GET['Tên của thành phần'];

Ví dụ lấy dữ liệu của thành phần hoten và email

$hoten = $_GET['hoten']; 
$email = $_GET['email'];

Cách 2: Sử dụng phương thức $_POST

Truyền dữ liệu sử dụng form trong HTML

<form action="<tên file PHP>" method="post">
 <input type="text|checkbox|..." name="<tên của thành phần thứ 1>">
 <input type="text|checkbox|..." name="<tên của thành phần thứ 2>">
</form>

Ví dụ truyền dữ liệu trong form HMTL gồm họ tên và email

<form action="welcome.php" method="post">
 Họ tên: <input type="text" name="hoten">
 Email: <input type="text" name="email">
 <input type="submit" value = "Hoàn tất"/>
</form>

Sau khi người dùng chọn “Hoàn tất“

Lấy dữ liệu tại trang được submit

$bien = $_POST['Tên của thành phần'];

Lập trình web với PHP – Bài tập thực hành

Yêu cầu: Thiết kế màn hình cho phép người dùng nhập thông tin phản hồi và thông tin phản hồi sẽ được hiển thị ở màn hình xác nhận (confirm.php)

Lập trình web với PHP (Bài 2)

Lập trình web với PHP (Bài 2)

Lập trình web với PHP – Kiến trúc của một website

Lập trình web với PHP – Cách xử lý website tĩnh

Lập trình web với PHP – Cách xử lý website động

Lập trình web với PHP – Môi trường lập trình PHP

Lập trình web với PHP – Giới thiệu phần mềm NetBeans

Lập trình web với PHP – Quy trình xây dựng một website PHP đơn giản

Lập trình web với PHP – Hướng dẫn viết code với PHP

Lập trình web với PHP – Làm việc với dữ liệu

Lập trình web với PHP – Câu lệnh echo

Lập trình web với PHP – Truyền và lấy dữ liệu khi có submit

Lập trình web với PHP – Bài tập thực hành

Tổng quan về lập trình Web với PHP (Bài 1)

Tổng quan về lập trình kotlin (Bài 1)

Gia Sư Tin Học

Học để biết, Học để làm, Học để khẳng định

Lập trình web với PHP (Bài 2)