Mô hình dữ liệu quan hệ bao gồm một hoặc nhiều quan hệ (Relation). Thực thể và thuộc tính trong mô hình ERD trở thành quan hệ và thuộc tính của quan hệ. Mối kết hợp sẽ trở thành khoá ngoại.

Ví dụ: MON_HOC (MaMon, TenMon, SoTinChi)

Mô hình dữ liệu quan hệ – Qui ước ký hiệu

• Quan hệ: dùng các ký tự in hoa Q, R, S.
• Quan hệ Q có tập thuộc tính {A1,A2,..,An}: Q(A1,A2,..,An)

Mô hình dữ liệu quan hệ – Khái niệm khoá trên các hệ quản trị CSDL

Khoá chính (Primary Key)

X được gọi là khoá chính của quan hệ Q nếu giá trị trên X phân biệt giữa các bộ. Mỗi quan hệ chỉ được khai báo một khoá chính

Khoá ngoại (Foreign Key)

Cho 2 quan hệ Q và R. X được gọi là khoá ngoại của R nếu X là thuộc tính của R và X là khoá chính của Q. Tên thuộc tính trên khóa ngoại và khóa chính có thể khác nhau

Quy tắc chuyển đổi ERD sang mô hình dữ liệu quan hệ

Tập thực thể

Mỗi thực thể chuyển thành một quan hệ cùng tên và danh sách thuộc tính. Thuộc tính khoá trở thành khoá chính của quan hệ Ví dụ chuyển tập thực thể

Mối kết hợp 1 – 1

Thuộc tính khoá bên này làm khoá ngoại bên kia hoặc ngược lại. Bên dưới là ví dụ chuyển mối kết hợp 1 – 1

Mối kết hợp 1 – N

Thuộc tính khoá bên 1 làm khoá ngoại bên nhiều. Ví dụ

Mối kết hợp N – N

Chuyển thành quan hệ mới có khoá chính gồm 2 thuộc tính khoá của 2 quan hệ; thuộc tính mối kết hợp (nếu có) trở thành thuộc tính của quan hệ mới. Ví dụ

Mối kết hợp 3 ngôi (Ba thực thể tham gia vào mối kết hợp)

Chuyển thành quan hệ mới, có khoá chính gồm 3 thuộc tính khoá của 3 thực thể tham gia mối kết hợp. Thuộc tính mối kết hợp (nếu có) trở thành thuộc tính của quan hệ mới. Ví dụ

Thuộc tính đa trị (Thuộc tính có nhiều giá trị cho một thể hiện)

Chuyển thành quan hệ mới có khoá chính gồm thuộc tính đa trị và thuộc tính khoá của thực thể. Sau khi chuyển thành quan hệ mới, thuộc tính đa trị sẽ biến mất khỏi thực thể cũ. Ví dụ

Mô hình dữ liệu quan hệ – Ví dụ

Yêu cầu: Xác định bản số và thực hiện chuyển sang mô hình dữ liệu quan hệ

Tổng kết bài học mô hình dữ liệu quan hệ

Mô hình dữ liệu quan hệ và các thành phần của nó Quy tắc chuyển mô hình thực thể kết hợp sang mô hình dữ liệu quan hệ

• Tập thực thể
• Mối kết hợp 1 – 1
• Mối kết hợp 1 – N
• Mối kết hợp N – N
• Mối kết hợp 3 ngôi
• Thuộc tính đa trị

Mô hình dữ liệu quan hệ – Bài tập thực hành

Bài thực hành số 1: Cho mô hình thực thể kết hợp sau

Yêu cầu: Chuyển ERD sang mô hình dữ liệu quan hệ

Bài thực hành số 2: Dựa vào mẫu hoá đơn bán hàng hãy thiết kế mô hình dữ liệu quan hệ

Trong đó: Số hoá đơn xác định được ngày tạo lập; Mã khách hàng xác định được tên khách hàng, địa chỉ; Mã hàng xác định được tên hàng hoá, đơn vị tính, đơn giá và số lượng

Bài thực hành số 3: Thiết kế mô hình dữ liệu quan hệ dựa vào mẫu phiếu mượn sách trong thư viện.

Trong đó: Số phiếu xác định được ngày mượn; Mã sinh viên xác định được tên sinh viên, mã lớp; Mã sách xác định được tên sách, nhà xuất bản, ghi chú